Αν ροχαλίζετε ή έχετε υπνηλία στην διάρκεια της ημέρας ή ξυπνάτε με πονοκεφάλους, ίσως πάσχετε από υπνική άπνοια. 

Η υπνική άπνοια είναι μια συχνή πάθηση, καθώς το 9-13% του πληθυσμού πάσχει από αυτή.  Στην υπνική άπνοια οι ασθενείς σταματάνε να αναπνέουν για λίγα δευτερόλεπτα στη διάρκεια του ύπνου. Η διακοπή της αναπνοής επαναλαμβάνεται πολλές φορές κατά τη διάρκεια του ύπνου, με αποτέλεσμα να γίνονται μικρές αφυπνίσεις. Ο ασθενής δεν καταλαβαίνει ότι ξυπνάει, αλλά αυτές οι αφυπνίσεις δεν του επιτρέπουν να μπει σε βαθύ ύπνο και να ξεκουραστεί. Πέρα από την κούραση και την υπνηλία που νιώθει ο ασθενής, όταν η υπνική άπνοια παραμένει χωρίς θεραπεία, αυξάνεται ο κίνδυνος για αρτηριακή υπέρταση, διαβήτη τύπου 2, μεταβολικό σύνδρομο, νοσήματα του ήπατος, επιπλοκών κατά την διάρκεια χειρουργικών επεμβάσεων και παρενεργειών από τυχόν φαρμακευτική αγωγή. Επιπλέον, αυξάνεται η πιθανότητα τροχαίων ατυχημάτων και μειώνεται η ποιότητα του ύπνου των συντρόφων των ασθενών.

Η αιτιολογία της υπνικής άπνοιας μπορεί να είναι είτε αποφρακτική, δηλαδή να υπάρχει κάποιο κόλλημα στην αναπνευστική οδό, είτε κεντρική, όταν ο εγκέφαλός αποτυγχάνει να επικοινωνήσει με τους αναπνευστικούς μύες, είτε μικτή, δηλαδή ένας συνδυασμός αποφρακτικής και κεντρική αιτιολογίας. Η ηλικία, το ανδρικό φύλο, το αυξημένο βάρος, η μικρή γνάθος, η μικρή περιφέρεια λαιμού, το κάπνισμα, το αλκοόλ, η χρήση υπνωτικών και παθήσεις όπως η υπέρταση και ο διαβήτης, αυξάνουν την πιθανότητα να πάσχει κάποιος από υπνική άπνοια.

Είναι σημαντικό να γίνεται έγκαιρη και σωστή διάγνωση της υπνικής άπνοιας. Αυτό θα γίνει από ειδικό γιατρό που ασχολείται με τις διαταραχές του ύπνου, με τη λήψη του ιστορικού, την κλινική εξέταση και τη χρήση συγκεκριμένων διαγνωστικών ερωτηματολογίων. Εφόσον το κρίνει ο ειδικός, θα πρέπει να γίνει μελέτη ύπνου. Ο ασθενής, δηλαδή, θα κοιμηθεί φορώντας ειδικό εξοπλισμό που θα μετράει το επίπεδο του οξυγόνου στο αίμα, τους καρδιακούς παλμούς και πιθανών την εγκεφαλική λειτουργία και τις κινήσεις των άκρων του στη διάρκεια του ύπνου. Είναι επίσης σημαντικό να διαγνωστούν και άλλες αιτίες που μπορεί να συνυπάρχουν και να επηρεάζουν την ποιότητα του ύπνου, όπως η αϋπνία ή το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών.

Εφόσον, τεθεί η διάγνωση, η θεραπεία είναι απλή. Ο ασθενής θα πρέπει να φοράει κατά τη διάρκεια του ύπνου μια μάσκα που είναι συνδεδεμένη με μια μικρή φορητή ηλεκτρική συσκευή. Η μελέτη ύπνου θα προσδιορίσει τον τύπο της μάσκας που χρειάζεται ο κάθε ασθενής (BiPAP ή CPAP). Αυτή η συσκευή διασφαλίζει ότι δε θα υπάρχουν παύσεις στην αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου. Όπως είπε ο εφευρέτης αυτών των συσκευών, Colin Sullivan, οι συσκευές αυτές είναι σαν τα γυαλιά οράσεως, πρέπει να τις φοράει κανείς για να λειτουργούν. Καθώς η υπνική άπνοια είναι ένα χρόνιο νόσημα, είναι σημαντικό ο ασθενής να συνεχίσει την τακτική παρακολούθηση και να προσαρμόζεται η θεραπεία στις ανάγκες του.

Γράφει η συνεργάτης της Pneumocen Περσεφόνη Παπαθεοδοσίου, Ψυχίατρος, ειδική διαταραχών ύπνου (MSc Oxford UK). Επικοινωνήστε με την Pneumocen για να μάθετε περισσότερα.